De Nederlandse bierwereld

Bier is de meest gedronken alcoholische drank in Nederland. Per persoon boven de 18 drinken Nederlanders bijna 83 liter bier per persoon per jaar (bron: CBS, 2015). Daarvan is 85,7% bier van eigen bodem. Decennia lang werd er in Nederland bijna alleen maar pils geproduceerd. Aan het begin van de 21e eeuw begon dit te veranderen. Nederland staat nu bekend als een 'progressief' bierland, waar veel speciaalbier wordt geproduceerd met een veelheid aan stijlen en internationale invloeden. Nederland telt anno 2016 maar liefst 442 brouwerijen (cijfer: september 2016). De meeste daarvan zijn kleine brouwerijen die veel experimenteren met verschillende bierstijlen.

Nederlandse bierwereld sterk gegroeid

De Nederlandse biercultuur is in de 21e eeuw sterk in ontwikkeling. Het aantal brouwerijen is explosief gestegen en het aantal nieuwe stijlen is fors. Dat is waarom Nederland internationaal wordt gezien als een progressief bierland. Daarnaast brouwen Nederlandse brouwerijen relatief veel seizoensbier. Het bekendste voorbeeld hiervan is bokbier, een typisch Nederlands product.

Geschiedenis van bier in Nederland

Al sinds het begin van de jaartelling wordt er in Nederland bier gebrouwen. In de Gouden Eeuw kende Nederland een rijke biercultuur. Na de tweede wereldoorlog verschraalde dit tot pils. Sinds 2000 neemt de diversiteit van bierstijlen en het aantal brouwerijen weer sterk toe.

Middeleeuwen en Gouden Eeuw

In de Middeleeuwen was bier zeer algemene drank. Licht alcoholisch bier was meestal veiliger dan gewoon water. In eerste instantie werd er gruit gebruikt voor de smaak. Vanaf de late Middeleeuwen kwam het gebruik van hop in zwang. In de Gouden Eeuw groeide in Nederland een rijke biercultuur met veel verschillende stijlen.

Verschraling na de Tweede Wereldoorlog

In de 19e eeuw raakte pils in opkomst. Dat leidde uiteindelijk tot verschraling van het aanbod. Voor de Tweede Wereldoorlog waren er nog 180 brouwerijen actief in Nederland. Na de tweede wereldoorlog telde Nederland nog maar 80 brouwerijen. Dat aantal nam snel verder af doordat grote brouwerijen, Heineken voorop, de kleintjes begonnen over te nemen. Het aanbod verschraalde tot vrijwel alleen nog maar pils. In 1980 telt Nederland nog maar 14 brouwerijen.

Nederlandse biercultuur weer in bloei

Na 1980 ontstaat er langzaamaan weer belangstelling voor speciaalbier. In 1985 wordt Brouwerij het IJ opgericht. Zij gaan biologisch, ongefilterd bier brouwen. Niet alleen pils, maar ook een dubbel, een tripel en een witbier. Later volgen meer stijlen. Ondertussen raken Nederlanders steeds bekender met Belgisch speciaalbier. Pas na 2000 begint het aantal Nederlandse brouwerijen echt te stijgen.

Bierstijlen in Nederland

Lange tijd kon je in Nederland bijna alleen maar pils kopen. Vanaf de jaren 80 kwamen daar Belgische biertypen bij, zoals de dubbel en de tripel. In diezelfde jaren 80 worden de eerste Nederlandse bokbieren gebrouwen, dan nog op zeer kleine schaal. Vanaf het begin van de 21e eeuw groeit het aantal bierstijlen explosief. Voor inspiratie kijken brouwerijen niet langer naar België, maar steeds meer naar de Verenigde Staten en Engeland. Bierstijlen als stouts, porters en IPA's zijn de afgelopen jaren zeer populair geworden. De nieuwste trend zijn bieren gebrouwen met wilde gisten. Dit levert een zuur en droog bier op, dat lang niet iedereen kan waarderen. Vanaf 2010 is het wat sommige nieuwe brouwerijen betreft hoe gekker hoe beter. Ingrediënten als kokos, zout, hibiscus, basilicum, komkommer of zelfs vleesextract zijn geen uitzondering meer.

Nederland een walhalla voor de bierliefhebber

De ontwikkeling van de Nederlandse biercultuur heeft ertoe geleid dat Nederland een walhalla is geworden voor de bierliefhebber. In september 2016 telde Nederland 442 brouwerijen. Er komen steeds meer biercafés bij en ook supermarkten verkopen steeds meer speciaalbier. Het aantal bierfestivals is enorm. Ook het aantal mensen dat zelf thuis bier brouwt is hard gestegen. Nederlands speciaalbier zit in de lift!